Quy trình nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc về Việt Nam chi tiết A–Z

Nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc là lựa chọn hàng đầu của nhiều doanh nghiệp Việt Nam khi muốn mở rộng sản xuất vì nhờ nguồn cung đa dạng và giá cạnh tranh. Đây là một quy trình phức tạp, đòi hỏi nắm rõ pháp lý, mã HS, thuế và chi phí cũng như các bước thông quan. Trong bài viết này, Logsun Global Logistics sẽ chia sẻ quy trình nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc chi tiết A–Z và kèm những lưu ý quan trọng giúp doanh nghiệp đưa hàng về an toàn, đúng chuẩn và đúng tiến độ.

Thực trạng nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc tại Việt Nam

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong 8 tháng năm 2025, Việt Nam đã nhập khẩu 38,87 tỷ USD máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng, tăng 23,6% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng tháng 8/2025, kim ngạch nhập khẩu đạt 5,36 tỷ USD, giảm nhẹ 2,5% (tương ứng 139 triệu USD) so với tháng trước. Và Trung Quốc vẫn là thị trường cung cấp máy móc thiết bị lớn nhất cho Việt Nam, chiếm gần 64% tổng kim ngạch, với trị giá khoảng 24,8 tỷ USD, tăng 34,4% so với cùng kỳ năm trước.

Những con số này cho thấy Trung Quốc vẫn giữ vai trò nguồn cung chủ lực máy móc thiết bị cho Việt Nam, nhờ lợi thế quy mô sản xuất lớn, giá thành cạnh tranh và nguồn hàng đa dạng. Tuy nhiên, tỷ trọng nhập khẩu quá lớn từ một thị trường cũng đặt ra thách thức về phụ thuộc nguồn cung, kiểm soát chất lượng và rủi ro pháp lý khi thông quan. Thực tế, không ít doanh nghiệp đã gặp khó khăn khi thiết bị nhập về không đạt chuẩn kỹ thuật, hoặc phải mất thêm thời gian, chi phí cho thủ tục kiểm định. Đây chính là lý do doanh nghiệp cần trang bị kiến thức về mã HS, thuế – phí, điều kiện pháp lý và thủ tục hải quan để giảm thiểu rủi ro trong hoạt động nhập khẩu.

Quy trình nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc về Việt Nam: Các bước chi tiết cần thực hiện

Phân loại và xác định mã HS cho máy móc thiết bị

Khi nhập khẩu, việc xác định đúng mã HS (Harmonized System code) là bước bắt buộc vì đây là căn cứ để tính thuế, xác định chính sách quản lý và thủ tục hải quan.

Nhóm hàng máy móc thiết bị chủ yếu được phân loại trong Chương 84 (máy, thiết bị cơ khí) và Chương 85 (máy, thiết bị điện – điện tử) của Biểu thuế. Nếu hàng có mã định danh cụ thể, bạn áp theo mã đó; trường hợp không có, cần áp dụng 6 quy tắc phân loại HS dựa trên công dụng chính, cấu tạo và đặc điểm kỹ thuật thực tế.

Mã HS sẽ khác nhau tùy từng loại máy móc. Doanh nghiệp nên chuẩn bị catalog, datasheet, ảnh model/serial để đối chiếu, đồng thời tham khảo Biểu thuế xuất nhập khẩu hiện hành hoặc công cụ tra cứu chính thức từ Tổng cục Hải quan để chọn đúng mã, tránh bị tham vấn hoặc chậm thông quan.

Khung pháp lý & điều kiện nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc về Việt Nam

Theo quy định hiện hành, máy móc thiết bị mới không nằm trong danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu hay nhập khẩu, nên doanh nghiệp có thể nhập khẩu như các mặt hàng thông thường. 

Tuy nhiên, nếu máy móc nằm trong danh mục quản lý chuyên ngành do các Bộ ban hành, doanh nghiệp bắt buộc phải thực hiện thủ tục kiểm tra chất lượng trước khi thông quan. Một số văn bản quan trọng doanh nghiệp nên tham khảo gồm:

• Bộ Thông tin và Truyền thông: Quyết định 2261/QĐ-BTTTT về danh mục sản phẩm, hàng hóa nhóm 2.
• Bộ Khoa học và Công nghệ: Quyết định 3482/QĐ-BKHCN và các văn bản bổ sung về hàng hóa nhóm 2.
• Bộ Công an: Thông tư 08/2019/TT-BCA quy định danh mục hàng hóa có khả năng gây mất an toàn.
• Bộ Nông nghiệp & PTNT: Thông tư 14/2018/TT-BNNPTNT về hàng hóa nhóm 2 thuộc ngành nông nghiệp.
• Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội: Thông tư 22/2018/TT-BLĐTBXH quy định danh mục hàng hóa có khả năng gây mất an toàn lao động.
• Bộ Giao thông Vận tải: Thông tư 41/2018/TT-BGTVT về hàng hóa thuộc trách nhiệm quản lý của ngành giao thông.
• Bộ Công Thương: Văn bản hợp nhất 13/VBHN-BCT về danh mục hàng hóa có khả năng gây mất an toàn.

Nếu máy móc thiết bị nhập khẩu từ Trung Quốc thuộc phụ lục các văn bản trên, doanh nghiệp phải đăng ký kiểm tra chất lượng và hoàn tất thủ tục hải quan theo quy định. Việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ pháp lý và chứng từ chuyên ngành ngay từ đầu sẽ giúp giảm thiểu rủi ro chậm trễ khi làm thủ tục nhập khẩu.

Riêng máy móc đã qua sử dụng, hoạt động nhập khẩu chịu sự điều chỉnh của Quyết định 18/2019/QĐ-TTg. Theo đó, chỉ được nhập khẩu thiết bị có tuổi đời không quá 10 năm, đồng thời phải đảm bảo hiệu suất còn lại tối thiểu 85% so với ban đầu, đáp ứng tiêu chuẩn về an toàn, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường. Doanh nghiệp phải bổ sung chứng thư giám định do tổ chức được chỉ định cấp để chứng minh điều kiện này.

Các khoản thuế và phí cần quan tâm nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc về Việt Nam

Khi tiến hành nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc, doanh nghiệp cần tính đến một số loại thuế và chi phí chính. Các khoản này được xác định dựa trên mã HS và đặc thù của từng loại máy móc.

1. Thuế nhập khẩu (NK): Thuế suất dao động từ 0% – 20%, tùy theo chủng loại và mã HS cụ thể. Một số máy móc chuyên dụng có thể được hưởng mức thuế ưu đãi thấp hơn, trong khi các dòng máy thông dụng chịu mức thuế cao hơn.
2. Thuế giá trị gia tăng (VAT): Được tính trên giá trị hàng hóa khi nhập khẩu, hiện phổ biến ở mức 10%. Đây là khoản thuế gần như áp dụng cho tất cả các loại máy móc nhập khẩu.
3. Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB): Chỉ áp dụng với một số thiết bị đặc thù, mức thuế khoảng 5%.

Ngoài ra, trong một số trường hợp đặc biệt, doanh nghiệp có thể được miễn thuế nhập khẩu đối với máy móc, dây chuyền đồng bộ phục vụ dự án đầu tư, hoặc linh kiện, phụ tùng nhập khẩu để lắp ráp đồng bộ. Điều kiện chi tiết được quy định tại các Nghị định 218/2013/NĐ-CP, 91/2014/NĐ-CP, 53/2010/NĐ-CP. 

Chuẩn bị hồ sơ nhập khẩu máy móc thiết bị 

Để thông quan thành công, doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ bộ hồ sơ nhập khẩu theo quy định của Hải quan Việt Nam. Các giấy tờ cơ bản bao gồm:

• Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice): chứng minh giá trị lô hàng.
• Hợp đồng thương mại (Sales Contract): thể hiện điều khoản mua bán với đối tác.
• Phiếu đóng gói (Packing List): liệt kê chi tiết số lượng, quy cách hàng hóa.
• Vận đơn (Bill of Lading): chứng từ vận chuyển do hãng tàu hoặc forwarder phát hành.
• Chứng nhận xuất xứ (C/O Form E nếu có): giúp hưởng ưu đãi thuế theo hiệp định thương mại.
• Tờ khai hải quan nhập khẩu: được khai trên hệ thống VNACCS.

Đặc biệt, đối với máy móc thuộc danh mục quản lý chuyên ngành, doanh nghiệp còn phải bổ sung hồ sơ kiểm tra chất lượng hoặc chứng thư giám định (với máy móc cũ theo Quyết định 18/2019/QĐ-TTg). Việc chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng ngay từ đầu sẽ giúp doanh nghiệp giảm nguy cơ bị yêu cầu bổ sung và rút ngắn thời gian thông quan.

Thực hiện thủ tục hải quan nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc

Quy trình làm thủ tục hải quan để nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc về Việt Nam thường gồm các bước chính sau:

1. Khai báo hải quan điện tử: Doanh nghiệp khai báo trên hệ thống VNACCS dựa trên bộ chứng từ đã chuẩn bị (hóa đơn, hợp đồng, phiếu đóng gói, vận đơn, C/O…). 
2. Cơ quan Hải quan phân luồng: Sau khi tiếp nhận, hệ thống hải quan sẽ phân loại theo 3 mức:
   • Luồng xanh: hồ sơ hợp lệ, chỉ cần nộp thuế và thông quan ngay.
   • Luồng vàng: yêu cầu kiểm tra chi tiết hồ sơ.
   • Luồng đỏ: phải kiểm tra cả hồ sơ lẫn hàng hóa thực tế.
3. Kiểm tra chất lượng (nếu có): Máy móc nằm trong danh mục quản lý của các Bộ, ngành sẽ cần đăng ký kiểm tra chất lượng hoặc xuất trình chứng thư giám định.
4. Nộp thuế và phí liên quan: Doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tài chính gồm thuế nhập khẩu, thuế VAT và các khoản phí khác theo quy định.
5. Hoàn tất thông quan và nhận hàng: Sau khi hoàn tất nghĩa vụ thuế và kiểm tra, cơ quan hải quan cho phép thông quan. Doanh nghiệp có thể nhận hàng tại cảng hoặc kho lưu giữ.

>> Có thể bạn quan tâm: Phân luồng hải quan: Doanh nghiệp cần hiểu rõ để thông quan suôn sẻ

Một số lưu ý quan trọng cần nhớ khi nhập máy móc thiết bị từ Trung Quốc

• Nắm vững quy định và luật pháp hải quan hiện hành

Doanh nghiệp cần nắm rõ các quy định về hải quan, thuế và chứng nhận để tránh vi phạm và rủi ro pháp lý trong quá trình nhập khẩu.

• Xác định rõ chủng loại máy móc & nhóm quản lý chuyên ngành

Xác định máy thuộc nhóm nào (công nghiệp, y tế, nông nghiệp…) và kiểm tra có nằm trong danh mục quản lý chuyên ngành không. Nếu có, phải đăng ký kiểm tra chất lượng trước khi thông quan. Trường hợp máy đã qua sử dụng, phải đáp ứng Quyết định 18/2019/QĐ-TTg (giới hạn tuổi, hiệu suất, an toàn–môi trường) và có chứng thư giám định từ tổ chức được chỉ định.

• Xác định đúng mã HS & ưu đãi thuế quan

Chốt mã HS ngay từ báo giá/hợp đồng để tránh truy thu. Kiểm tra điều kiện hưởng ưu đãi thuế theo FTA (C/O Form E, RCEP…) phù hợp từng mã HS.

• Lựa chọn nhà cung cấp uy tín & kiểm tra đầu vào tại Trung Quốc

Nên yêu cầu nhà cung cấp cung cấp catalogue, bản vẽ kỹ thuật, ảnh thực tế, video máy chạy thử để xác nhận thông số trước khi chốt hợp đồng.

• Kiểm tra chất lượng và yêu cầu bảo hành/dịch vụ

Kiểm tra chất lượng máy; thống nhất điều khoản bảo hành, phụ tùng, thời gian hỗ trợ kỹ thuật và đưa các điều khoản này vào hợp đồng.

• Chứng từ và hợp đồng rõ ràng

Đảm bảo Invoice, Packing List, B/L, C/O trùng khớp. Hợp đồng quy định rõ tiêu chuẩn chất lượng, bảo hành, nghiệm thu, giải quyết tranh chấp và quyền sở hữu trí tuệ/phần mềm.

• Điều kiện thương mại và thanh toán an toàn

Lựa chọn điều kiện Incoterms phù hợp (FOB, CIF…) để phân chia rủi ro rõ ràng. Với đơn hàng lớn, nên thanh toán qua L/C hoặc có bảo lãnh để an toàn hơn.

• Bảo hiểm và vận chuyển

Với máy móc cồng kềnh, cần có phương án vận chuyển phù hợp và mua bảo hiểm hàng hóa đầy đủ để giảm thiểu rủi ro.

• Kiểm tra nhãn mác, đóng gói và dán nhãn đúng quy định

Hàng nhập cần nhãn ghi rõ tên hàng, xuất xứ, nhà sản xuất, người nhập khẩu theo Nghị định 43/2017/NĐ-CP. Máy nặng phải đóng gói chắc chắn, chống ẩm/chống sốc; chuẩn bị nhãn phụ tiếng Việt trước khi lưu thông.

• Cẩn trọng với bản quyền, chuyển giao công nghệ

Với máy có phần mềm điều khiển, kiểm tra giấy phép/rights để tránh vi phạm bản quyền hoặc bị khóa tính năng sau khi đưa vào sử dụng.

____

Nếu doanh nghiệp bạn đang có nhu cầu nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc còn băn khoăn về thủ tục hải quan, thuế – phí hay chứng từ pháp lý, Logsun Global Logistics luôn sẵn sàng đồng hành và tư vấn tận tình. 

Với hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực vận tải và logistics, Logsun cung cấp dịch vụ trọn gói, giúp quý doanh nghiệp nhập khẩu máy móc về Việt Nam an toàn, nhanh chóng và đúng chuẩn quy định.

Liên hệ ngay Logsun Global Logistics để được tư vấn và hỗ trợ thủ tục nhập khẩu trọn gói!

>> Xem thêm: Quy định về nhãn mác hàng hóa nhập khẩu – logsun global logistics

>> Xem thêm: Bảo hiểm hàng hóa: giải pháp bảo vệ tài sản trong giao thương

>> Xem thêm: FOB và CIF : lựa chọn nào dành cho doanh nghiệp?

___

CÔNG TY TNHH LOGSUN GLOBAL LOGISTICS 

Địa chỉ: 71/48/3E20 Đường số 6, Phường An Hội Đông, Thành Phố Hồ Chí Minh 

Hotline: (+84) 282 201 0821 

Email: linda@logistics-sun.com